Isang talumpati tungkol sa wikang Filipino

"Hindi ko nais na Kastila o Ingles ang maging wika ng Pamahalaan. Kailangan magkaroon ang pilipinas ng sariling wika, isang wikang nakabatay sa mga katutubo. Nagmula ang karamihan ng mga suliranin o pagkukulang na kasalukuyang nararanasan dito sa kawalan ng ating sariling wikang pambansa. Ang pagnanais gayahin ang lahat ng kilos banyaga kahit hindi alam kung ito'y mabuti o masama ay dahil sa isang kahinaan--ang kakulangan ng isnag tunay na pambansand kamalayan. Hindi maaaring magkaroon ng pambansang kamalayan kung saan walang wikang ginagamit ng lahat. Nauunawaan ko lamang kung gaano kahirap ang kakulangan ng wikang pambansa noong naging Pangulo ang aking Ama. Siya, siya ang Pangulo ng Pilipinas; ang kumakatawan sa bayang Pilipinas at sa mga Pilipino. Ngunit kapag kami'y naglalakbay sa mga lalawigan at kinakausap ang ating mga kapwa mamamayan, kailangan pa naming ng tagapagsalin upang magkaintindihan. Nakakahiya, hindi ba? Parang asong namumuno sa samahan ng mga pusa. Sang-ayon ako sa patuloy na pagtuturo ng Ingles sa mga paaralan at itataguyod ko rin ang pagpapatuloy ng Kastila. Subalit dumating na ang panahon upang magkaroon tayo ng isang wikang pambansa. Ang suliranin ay gusto ng mga Ilokano na Ilokano ang wikang pambansa; ang mga Tagalog, Tagalog; ang mga Bisaya, Bisaya. Ako ay Tagalog. Halata ba? Pero, kung sasabihin ng mga dalubhasa sa iba't-ibang wikang Pilipino na Mangyan ang katutubong wikang pinakamainam gamitin. Mangyan ang tatangkilikin ko higit sa ibang wika. Tagalog ang ginagamit namin sa pamilya. Pero handa akong mag-aral ng Ilokano, Bisaya o anupamang ibang katutubong wika para lamang magkaroon tayo ng wikang ginagamitng lahat."